اسلامِ سیاسی؛ چالشی ژئوپلیتیکی در روابط ایران و سازمان پیمان آتلانتیک شمالی

Authors

  • دکتر سیدعباس احمدی استادیار ژئوپلیتیک و جغرافیای سیاسی و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران
  • مجید غلامی دانشجوی دکتری ژئوپلیتیک و جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران
Abstract:

از زمان شکل گیری پیمان آتلانتیک شمالی در سال 1949 تا کنون، شش مفهوم استراتژیک برای تحول در ناتو به عنوان یکی از کنشگران فعال در ژئوپلیتیک جهانی، پدید آمده است که «مشارکت فعال؛ دفاع مدرن»، سومین مفهوم استراتژیک پیمان پس از جنگ سرد است. اولین مفهوم استراتژیک ناتو پس از جنگ سرد در اجلاس رم در نوامبر 1991 منتشر و دومین، در زمان برگزاری اجلاس واشنگتن در ماه آوریل 1999، پنجاهمین سالگرد پیمان، سند رم به روز شد. سومین مفهوم نوین استراتژیک ناتو، موضوع اصلی مقاله حاضر است که نویسنده تلاش دارد با بهره بردن از چارچوب نظری سندشناسی مفهوم نوین استراتژیک ناتو، به این پرسش اصلی پاسخ دهد که رویکرد نوین ناتو برای دهه پیش رو نسبت به اسلامِ سیاسی چیست؟. با روش تحلیل محتوا و با استفاده از ابزار منابع کتابخانه ای، فرضیه اصلی مقاله عبارت است از این که «رویکرد ژئوپلیتیکی ناتو به امنیت در ابعاد نظامی، سیاسی و اجتماعی در قالب تفکیک «خود» و «دیگری» نمایان شده است و لذا اسلامِ سیاسی رشد یافته از انقلاب اسلامی ایران به عنوان چالشی ژئوپلیتیکی، رقیب ایدئولوژیک برای حاکمیت ارزش های لیبرال دموکراسی ناتو در دهه پیش رو شناسایی شده که مفهوم نوین استراتژیک ناتو سعی در مهار آن دارد». یافته های مقاله حاضر نشان داد، انقلاب اسلامی ایران به عنوان یک تحول بزرگ سیاسی واجتماعی با استقرار نظام سیاسی اسلامی مبتنی بر ارزش های اصیل اسلامی و تشیع در عصر هژمونی ارزش های غربی در ژئوپلیتیک جهانی توانست اهمیت یافتن گفتمان اسلامِ سیاسی، احیای هویت اسلامِ سیاسی و قدرت یابی اسلامِ سیاسی در سطوح ملی و بین المللی را سبب شود تا جایی که بسیاری معتقدند ادامه تحولات رخ داده در پس از انقلاب اسلامی ایران که منجر به شروع روند تغییر در توازن هندسه جهانی قدرت شده است از جمله رشد گرایش ها به اسلامِ سیاسی، موج اعتراضات مردمی بر ضد ارزش های غربی، تحولات بیداری اسلامی و ...، متاثر از روح انقلابی گری موجود در فرهنگ اسلامِ سیاسی شیعه است  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

رهیافت «امنیتی‌سازی» سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و جمهوری اسلامی ایران

سازمان پیمان آتلانتیک شمالی، بعنوان همسایه مجازی جمهوری اسلامی ایران در جدیدترین مفهوم نوین استراتژیک خود با تفسیر سیاسی و جهانی تر از ماموریت هایش، تلاش نموده است مشروعیت حضور فراجغرافیایی خود در اقسا نقاط جهان را تامین نماید. از سویی دیگر، جمهوری اسلامی و اسلامِ سیاسی رشد یافته از درون آن توانسته است پس از طی دوران استقرار و ثبات به حضور فعال تر منطقه‌ای و بین‌المللی بپردازد و لذا به دلیل تفاو...

full text

رهیافت «امنیتی سازی» سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و جمهوری اسلامی ایران

سازمان پیمان آتلانتیک شمالی، بعنوان همسایه مجازی جمهوری اسلامی ایران در جدیدترین مفهوم نوین استراتژیک خود با تفسیر سیاسی و جهانی تر از ماموریت هایش، تلاش نموده است مشروعیت حضور فراجغرافیایی خود در اقسا نقاط جهان را تامین نماید. از سویی دیگر، جمهوری اسلامی و اسلامِ سیاسی رشد یافته از درون آن توانسته است پس از طی دوران استقرار و ثبات به حضور فعال تر منطقه ای و بین المللی بپردازد و لذا به دلیل تفاو...

full text

تاثیر همکاری سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) با شورای همکاری خلیج فارس بر امنیت ج.ا.ایران

پژوهش حاضر با هدف بررسی «بررسی همکاری سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) با شورای همکاری خلیج فارس و تأثیر آن بر امنیت جمهوری اسلامی ایران» به روش توصیفی انجام شده است. نتایج تحقیق چنین نشان می دهند: همکاری نزدیک کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس با ناتو تأثیر منفی بر امنیت ج.ا.ایران گذارده و موجب محدودتر شدن منافع و تأثیر کنش ایران در منطقه شده است. در شرایط کنونی، فعالیت های ناتو در منطقه با مناف...

15 صفحه اول

تبیین پایایی و گسترش ناتو از منظر رویکرد موازنه تهدید استفن والت

تبیین پایایی و گسترش ناتو از منظر رویکرد موازنه تهدیداستفن والت ناصر خورشیدی[1]- محمدیوسفی جویباری[2]- فرشیدمحمدی[3] تاریخ دریافت:12/10/1396- تاریخ پذیرش:28/1/1397 چکیده: با فروپاشی و تجزیه اتحاد جماهیر شوروی، انتظار طبیعی آن بود که سازمان پیمان آتلانتیک شمالی(ناتو) به عنوان یک نهاد، جنگ سرد به طور کامل از میان برداشته شود. اما برخلاف سازمان‌ها و نهادهایی نظیر پیمان ورشو، نه تنها ناتو منحل ...

full text

پیمان بغداد و تاثیر آن بر روابط ایران و شوروی

با شروع جنگ سرد در آغاز دهۀ 1950م، آمریکا و هم پیمان‌های غربی‌اش برای مقابله با خطر کمونیسم به اقدامات وسیعی دست زدند که یکی از آن‌ها ایجاد پیمان بغداد بود. در این میان عضویت ایران در این پیمان به عنوان یکی از کشورهای ضد کمونیسم و هم پیمان غرب، واکنش شدید اتحاد شوروی را برانگیخت و در پی آن روابط ایران و شوروی تیره شد. در این مقاله تاثیر پیمان بغداد بر روابط ایران و شوروی مورد کنکاش قرار گرفته و...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 6  issue 21

pages  7- 39

publication date 2017-06-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023